Cari Entri WADi

Jumaat, 27 Mei 2016

Masalah Membaca Bismillah Secara Kuat Atau Perlahan?





Ramai yang keliru atau tertanya-tanya adakah boleh atau sah solat jika berimamkan imam yang tidak membaca basmallah (Bismillahirrahmanirrahim) dengan kuat? Situasi ini mungkin tidak biasa dialami oleh sebahagian orang sehingga merasakan perbuatan itu pelik atau mungkin ada yang anggap ianya tidak betul lalu merasakan solatnya tidak sah kerana biasanya di tempat kita Imam membaca basmallah dengan kuat ketika solat Subuh, Maghrib dan Isyak.

Inilah yang biasanya di hadapi terutama ketika bermakmumkan imam foreigner (warga asing kebiasaannya luar asia tenggara) ketika di kampus atau ketika berada di Mekah dan Madinah.


Masalah Khilaf

Membaca Basmallah secara sir (perlahan) atau jahr (kuat) ketika solat yang ada bacaan jahr yakni Subuh, Maghrib dan Isyak termasuk perkara yang menjadi perbezaan pendapat yang muktabar dalam kalangan ulama’ silam. Mereka berbeza pendapat sama ada adakah basmallah sebahagian ayat daripada Al-Fatihah atau tidak.

Majoriti ulama’ berpendapat bahawa Basmallah sebelum Al-Fatihah dibaca secara sirr (perlahan) baik dalam solat Jahr (Maghrib, Isyak, Subuh) atau solat Sirr (Zohor dan Asar). Ini ialah pendapat Imam Abu Hanifah, Al-Thauri dan Ahmad.

Imam Malik pula berpendapat bahawa Basmallah tidak perlu dibaca sebelum Al-Fatihah baik dalam solat Sirr ataupun solat Jahr. Begitu juga ketika ingin membaca surah-surah dalam Al-Quran, tidak perlu membaca Basmallah. Tetapi boleh dibaca jika solat sunat.

Bagi Imam As-Syafie pula,  Basmallah sebelum Al-Fatihah perlu dibaca baik dalam solat secara Jarh atau sirr. Jika solat secara Jahr, maka Imam membaca basmallah secara Jahr. Jika solat secara Sirr, maka imam membaca basmallah secara sirr.
[Bidayatul Mujtahid wa Nihayatul Muqtasid 1/132]


Sebab Ikhtilaf

Bagi Mazhab Hanafi dan Maliki, Basmallah bukanlah sebahagian daripada ayat dalam surah Al-Fatihah atau sebahagian ayat dalam surah lain. Cuma Mazhab Hanafi menyebutkan pengecualiaan bagi Basmallah termasuk ayat dalam Surah Al-Naml, sebagaimana yang ada pada ayat yang ke 30.
Basmallah bukan sebahagian daripada ayat Al-Fatihah disisi mereka berdasarkan dalil hadith daripada Anas bin Malik radhiallahu ‘anhu:


صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَأَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ فَلَمْ أَسْمَعْ أَحَدًا مِنْهُمْ يَقْرَأُ (بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ )
“Aku solat bersama Rasulullah sallallahu ‘alaihi wasallam, Abu Bakar, Umar dan Uthman radhiallahu ‘anhum dan aku tidak mendengar seorang pun daripada mereka membaca Bismillahirrahmannirrahim.” [Riwayat Muslim]


Bagi Mazhab Hanbali pula, mereka berbeza dengan Hanafi dan Maliki dari  sudut Basmallah sebahagian daripada Al-Fatihah. Disisi Hanbali, Basmallah termasuk sebahagian daripada ayat dalam Al-Fatihah. Dalam bab ini, mereka sependapat dengan Mazhab Syafie dan dalam bab membaca sirr atau jahr, mereka sependapat dengan Mazhab Hanafi.

Mazhab Syafie pula berpendapat Basmallah adalah sebahagian daripada surah Al-Fatihah  dan wajib membacanya berdasarkan hadith Abu Hurairah radhiallahu ‘anhu:


إذا قرأتم الحمد لله فاقرؤوا بسم الله الرحمن الرحيم إنها أم القرآن وأم الكتاب والسبع المثاني وبسم الله الرحمن الرحيم إحداها
“Jika kalian membaca Alhamdulillah (yakni Al-Fatihah), maka bacalah bismillahirrahmanirrahim. Ianya merupakan Ibu Al-Quran dan Ummul Kitab, dan Sab’ul Mathani dan Bismillahirrahmanirrahim itu salah satu daripada ayatnya.” [Riwayat Al-Baihaqi dalam Sunan Al-Kubra]

Basmallah dibaca sama ada kuat atau perlahan disisi Mazhab Syafie kerana mengikut bacaan Al-Fatihah dalam solat. Jika dalam solat jahr yang mana Al-Fatihah dibaca jahr, maka basmallah juga jahr. Begitu juga sebaliknya. Hal ini disebutkan oleh Imam An-Nawawi dalam Al-Majmu’ [3/341]

Antara hujjah mazhab Syafie bahawa basmallah dibaca secara kuat ialah hadith daripada Ali dan Ibn Abbas radhiallahu ‘anhuma:


أَنّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَجْهَرُ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
“Rasulullah sallallahu ‘alaihi wasallam membaca bismillahirrahmanirrahim secara kuat.” [Riwayat Al-Thabrani, Al-Daraquthni, Abdul Razzaq- ini adalah lafaz Al-Thabrani]

Dan banyak lagi riwayat lain yang menjadi hujjah dalam mazhab Syafie.

Adapun hujjah jumhur yang mengatakan Basmallah dibaca secara sir (perlahan) adalah berdasarkan beberapa hadith, salah satunya ialah hadith daripada Aisyah radhiallahu ‘anha:

كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم يَسْتَفْتِحُ الصَّلاَةَ بِالتَّكْبِيرِ وَالْقِرَاءَةَ بِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
“Rasulullah sallallahu ‘alaihi wasallam memulakan solat dengan takbir dan membaca Alhamdulillahi rabbil ‘alamin (tanpa basmallah)” [Riwayat Muslim]


Kesimpulan

Isu ini merupakan salah satu isu khilaf muktabar yang berlaku dalam kalangan ulama’ silam. Masing-masing mempunyai sandaran dalil dan ijtihad tersendiri. Jika kita sudah biasa beramal dengan method mazhab Syafie, maka tidak boleh bagi kita untuk menyalahkan atau menganggap sesat orang yang berbeza dengan kita.

Jika kita solat dibelakang imam yang berbeza mazhabnya dengan kita, solat kita masih lagi sah dan bacalah basmallah sebagaimana biasa. Tidak perlu kita mengulangi solat semata-mata kerana imam tersebut tidak sama dengan apa yang kita amalkan.

Semoga penulisan ringkas ini memberikan pencerahan dan ilmu yang berguna untuk kita semua amalkan dalam kehidupan.

Wallahua’lan.
__________________
Ad-Dien Abdul Kadir
Jumaat_27/05/2016



Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Makluman dari (WADi)


1. Selamat datang ke Laman WADi

2. Laman WADi adalah laman berbentuk ilmu pelbagai namun lebih menjurus kepada keagamaan.

3. Metod penulisan berdasarkan pelbagai sumber.Sumber utama adalah Al-Quran, Al-Hadith, Athar, dan Ijmak ulama' .

4. Pelawat bebas untuk follow atau tidak blog ini.

5. Pelawat dibenarkan untuk menjadikan WADi sebagai bloglist anda jika bermanfaat.

6. Anda dibenarkan untuk mengambil mana-mana artikel dan penulisan WADi dengan memberi kredit kepada WADi. Jika itu membuatkan anda berasa keberatan (memberi kredit kepada WADi, maka anda tidak perlu berbuat demikian). Asalkan ilmu itu sampai kepada semua. Terpulang kredibiliti anda sebagai penulis.

7. Tidak ada copyright di WADi, apa yang ditulis disini adalah untuk disampaikan. Ilmu itu milik Allah.

8. Penulis merupakan insan biasa yang banyak kesilapannya termasuk ketika menulis. Jika anda terjumpa sebarang kekeliruan, kesilapan berkaitan permasalahan hukum, dalil, hadith, atsar dan sebagainya , sila maklumkan WADi melalui email. Teguran secara baik amat kami hargai.

9. Hubungi saya melalui email : addien90@yahoo.com

10. Selamat membaca, menimba ilmu dan menyebarkan ilmu.

Klik Klik